เมื่อเราตั้งใจจะลงทุนในหุ้นแล้ว  มันมีเรื่องต้องเรียนรู้เยอะแยะ  และสิ่งหนึ่งที่ควรทำความเข้าใจก่อนเลยคือตลาดหุ้นคืออะไร  ทำงานอย่างไร  และเพราะอะไรถึงมีการเคลื่อนไหวขึ้นลง

ตลาดหุ้นนี่คืออะไร

เวลาเราซื้อหุ้นอะไรซักตัวหนึ่ง  หรือกำลังให้ความสนใจติดตามหุ้น  ก็เป็นธรรมดาที่เราจะเช็คข่าวคราว  คอยเปิดดูราคาความเคลื่อนไหวอยู่เป็นระยะ  เลยทำให้บางทีเราก็หวั่นไหวหรือตื่นเต้นไปกับปัจจัยระยะสั้นได้  และตรงเนี้ยแหละที่มักจะทำให้เราตัดสินใจพลาดได้

คนทุกคนไม่ชอบเสียเงิน  แต่ที่ไม่ชอบยิ่งกว่าคือการยอมรับว่าเราพลาดและเป็นเหตุให้เสียเงิน  แล้วเวลาไม่ยอมรับว่าพลาดเนี่ยแหละ  เราจะหาเหตุผลที่บางทีก็ไม่ค่อยมีเหตุผลมาสนับสนุนไม่ให้ขาย  และทำให้เราสุดท้ายยิ่งขาดทุนมากขึ้นไปอีก  คุ้นๆมั้ยครับ  ผมว่าเป็นกันทุกคนนะเพราะผมก็มีอาการแบบนี้เหมือนกัน

เป็นธรรมชาติของคนที่นิยมความลุ้นความตื่นเต้น  และลงทุนในหุ้นก็เช่นกัน

ยกตัวอย่างเช่นพวกหุ้นใหม่เข้าตลาด (IPO)  หลายบริษัทราคาวิ่งขึ้นไปสูงมากในช่วงแรกๆด้วยความตื่นเต้น  ยิ่งถ้าทำโปรโมทดีๆมีนักวิเคราะห์เชียร์  หรือเป็นหุ้นกลุ่มที่อยู่ในกระแสนี่จะได้รับความนิยมมาก  มันเป็นแบบนี้เพราะมันน่าตื่นเต้นสำหรับนักลงทุน  เหมือนเป็นของใหม่น่ะครับ  ทั้งที่เอาจริงๆถ้าสมมติบริษัทนั้นไม่ได้เป็นหุ้นใหม่  ลักษณะธุรกิจนั้น  บริษัทนั้น  อาจจะไม่ได้รับความสนใจเลยก็ได้

นักลงทุนจำนวนมากมองข้ามค่าใช้จ่ายอย่างค่าธรรมเนียม  เพียงเพราะแต่ละครั้งที่ซื้อขายมันดูเป็นค่าใช้จ่ายเล็กๆ

นักลงทุนมือใหม่มักจะติดภาพว่าการลงทุนซื้อขายบ่อยๆทำกำไรอย่างรวดเร็วเป็นเรื่องที่เท่มาก  ยิ่งถ้าเป็น Day Trader นี่ฟังดูเท่เข้าไปใหญ่  บวกกับว่าในช่วงแรกที่เริ่มลงทุน  โบรกเกอร์จะพูดถึงหุ้นมากมาย  เชียร์ซื้อเชียร์ขายตลอดเวลาจนเรารู้สึกตื่นเต้น  ทำให้บางทีเผลอมองข้ามไปว่าการซื้อขายแต่ละครั้ง  มันมีต้นทุนอยู่ด้วยเสมอ

เป็นธรรมชาติของนักลงทุนที่จะเชื่อมั่นในความคิดเห็นของตัวเอง  โดยเฉพาะที่ไม่ใช่ใหม่กิ๊กแต่เริ่มมีความรู้หรือว่าลงทุนมาได้ระยะหนึ่งแล้ว  เชื่อมั่นในตัวเองนี่สำคัญและเป็นสิ่งที่ดี  เพราะในตลาดหุ้นเราควรตัดสินใจลงทุนรับผิดชอบตัวเองอยู่ละ

ปัญหามันจะเริ่มมาตอนที่มั่นใจเกินนี่แหละ  การมั่นใจเกินไปทำให้  หนึ่งเลยคือทำให้ไม่มีการเรียนรู้  คิดไปว่ารู้เรื่องดียอดเยี่ยมแล้วพัฒนาการก็จะหยุดอยู่แค่นั้น  กับอย่างที่สองที่น่ากลัวนี่คือทำให้เราประมาทครับ  ผมประสบกับตัวเองมาเลยก็เลยอยากจะมาเล่าให้ฟังเป็นข้อคิด

ข้อนี้ผมพูดได้อย่างภาคภูมิใจเลยครับว่าผมก็เป็น  และยิ่งช่วงหลังๆนี่เป็นเยอะด้วยนะ

ล่าสุดเมื่อปี 2015 ที่ผ่านมานี่เอง  มันมีหุ้นธุรกิจค้าปลีกและให้บริการเกี่ยวกับก่อสร้าง, ต่อเติมซ่อมแซมอาคารบ้านที่อยู่อาศัยบริษัทหนึ่ง  ผมจับตารอโอกาสราคาซื้อมานานหลายปีละไม่เคยใกล้เคียงเลย  ไม่ได้ซื้อซักที

นักลงทุนจำนวนไม่น้อย  เดาอนาคตโดยอาศัยเหตุการณ์ในอดีตที่เพิ่งผ่านมา  และมักจะซื้อหรือลงทุนในอะไรก็แล้วแต่ที่ราคาวิ่งขึ้นทำได้ดีในช่วงก่อน  ตัวอย่างเช่นช่วงก่อนนี้  ที่ราคาทองวิ่งสูงขึ้นต่อเนื่องเป็นปีๆ  ทำให้มีคนแห่ไปลงทุนในทองเพิ่มขึ้น  แล้วหลายคนก็มาบ่นทีหลังว่าขาดทุน

ผมว่าหนึ่งในปัจจัยสู่ความสำเร็จในการลงทุนมันคือการเรียนรู้จากการลงทุนที่ผิดพลาดของเรา  แล้วปรับกลยุทธ์หรือตั้งกฎการลงทุนเพื่อไม่ให้เราพลาดแบบเดิมเนี่ยแหละ  การมีความรับผิดชอบต่อผลลัพธ์ของตัวเอง  เลิกกล่าวโทษคนอื่น  มันเป็นจุดเริ่มต้นของการเป็นนักลงทุนที่ประสบความสำเร็จเลยแหละ

แต่ประเด็นที่ต้องถามต่อคือคำว่า “เรียนรู้จากความผิดพลาด” เนี่ย  สรุปเราควรต้องเรียนรู้แง่มุมไหน  เรื่องอะไรบ้าง  ผมโดยส่วนตัวจะใช้คำถาม 4 ข้อหลักในการถามตัวเองเมื่อชัดเจนแล้วว่าการลงทุนผิดพลาด

ผมว่าการผิดพลาดนี่มันเป็นอะไรที่ดีมากเลยนะ  เมื่อมองย้อนกลับไปผมว่า บทเรียนใดๆที่ได้จากการพลาดนี่จำแม่นที่สุดเลย (พูดได้แบบนี้เฉพาะตอนมองย้อนนะครับ  ไอ้ตอนพลาดนี่ไม่สนุกเลย)

ผมเลยอยากเล่าว่าความผิดพลาดต่างๆเหล่านั้นสอนอะไรผมบ้าง  ทำให้การลงทุนปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร  และในกรณีที่เกิดพลาดอย่างอื่นอีกในอนาคตเราควรจะทำอย่างไรกันดี

เนื่องจากเรื่องที่พลาดนี่มีเยอะหลากหลายเหลือเกิน  ผมพูดถึงอันหลักๆก็น่าจะพอละ  พูดถึงเยอะไปก็เขิน