สำหรับคนที่ตัดสินใจเรียนรู้เรื่องการลงทุนในหุ้นแล้ว  เริ่มต้นเข้ามาลงทุนในหุ้นแล้ว  หลุมพรางหลุมใหญ่อันแรกที่จะดักรอเราอยู่ก็จะเป็นเรื่องนี้แหละครับ  และถ้าคุณเผลอหลุดไปอยู่ในโหมดเก็งกำไรนะ  นอกจากจะมีโอกาสสูญเงินลงทุนไปช่วยให้คนอื่นรวยแล้วนี่ยังกลับตัวยากด้วยครับ  เพราะมันจะกลายเป็นนิสัยและคุ้นชินไป  วันนี้ผมเลยอยากคุยเรื่องนี้หวังว่าจะช่วยให้คนที่เข้ามาใหม่แยกความแตกต่างได้ดีขึ้นครับ

ช่วงหลังๆนี้ตราสารอนุพันธ์ได้รับการโปรโมทมากทีเดียว เค้าจะบอกว่าสามารถทำกำไรได้ทุกสภาวะตลาด ทำกำไรได้ทั้งตลาดขาขึ้นและตลาดขาลง ซึ่งมันก็ถูกครับแต่อีกด้านก็คือคุณสามารถขาดทุนได้ทุกสภาวะตลาด ขาดทุนได้ทั้งตลาดขาขึ้นและตลาดขาลงเหมือนกัน ทีนี้ผมพบว่าหลายคนไม่รู้ว่าตราสารอนุพันธ์นี่มันคืออะไร ส่วนตัวผมเองไม่มีความถนัดเรื่องนี้ และไม่เคยสนับสนุนให้ใครซื้อขายตราสารพวกนี้เป็นการลงทุนครับ แต่ผมจะเขียนอธิบายสั้นๆในบทความนี้ให้รู้ว่ามันคืออะไร และมีไว้ทำอะไรคร่าวๆละกันครับ

สมัยนี้มันเป็นยุคข้อมูลข่าวสารจริงๆครับ สำหรับนักลงทุนที่นิยมเลือกหุ้นและตัดสินใจลงทุนด้วยตัวเองสมัยนี้ก็ดีกว่าสมัยก่อนเยอะ เพราะข้อมูลอะไรที่เราอยากรู้เราสามารถหาได้ เราอยากรู้ข่าวสารอยากรู้ผลประกอบการของหุ้นตัวไหนเราก็หาได้ แล้วเวลาเราอยากซื้อหรือขายหุ้นตัวไหนเราก็เข้าอินเตอร์เน็ตสั่งได้เองหมด ค่าธรรมเนียมถูกกว่าโทรสั่งกับโบรกเกอร์อีกต่างหาก ดังนั้นหลังๆมานี้ผมก็จะเจอคนที่เค้าลงทุนเองตัดสินใจเองเยอะขึ้นกว่าแต่ก่อนเยอะ ซึ่งโดยส่วนตัวผมเห็นด้วยเลยนะ เพราะผมก็เป็นคนชอบเลือกลงทุนชอบคิดเองตัดสินใจเองเหมือนกัน

แต่ทีนี้ตัดสินใจลงทุนเองมันก็มีความเสี่ยงอยู่เหมือนกัน  คือมันไม่มีตัววัดไงครับ มันไม่มีอะไรบอกได้ว่าที่เราลงทุนเองตัดสินใจเองนี่มันเข้าท่าหรือเปล่า แล้วมันทำให้เราร่ำรวยขึ้นจริงมั้ย บางทีคิดเองเออเองนี่มันก็น่ากลัวเหมือนกัน มั่นใจในตัวเองเกินเหตุ มีทิฐิเกินเหตุนี่มันอาจจะทำให้เราจนลงก็ได้ครับ ถึงแม้ว่ามันจะรู้สึกเท่มากก็ตาม ผมเป็นคนหนึ่งที่เชื่อว่ายอมรับว่าไม่รู้เรื่องยอมดูโง่บ้าง ดีกว่าเสียเงิน ดีกว่าจนครับ ดังนั้นวันนี้ผมเลยอยากจะพูดถึงสัญญานเตือนใหญ่ๆ ว่าเราควรจะต้องศึกษาเพิ่มหรือหาความช่วยเหลือแล้วกันครับ

เมื่อคุณเปิดหน้าจอซื้อขายหุ้นขึ้นมา สิ่งที่คุณเห็นบางทีก็ทำให้เรางงเพราะมันมีเลขอะไรเยอะแยะไปหมด มีเป็นแถวๆด้วย สมัยก่อนผมเคยงงมาก่อน วันนี้เลยอยากอธิบายไอตัวพวกนี้ซะ เพื่อให้คุณสบายใจว่าเรื่องพวกนี้ไม่มีอะไรยากครับ

ตัวย่อชื่อบริษัท ปกติเวลาสั่งคำสังซื้อขาย เค้าจะใช้ตัวย่อครับมันจะได้ง่าย เช่นแทนที่คุณจะต้องพิมพ์หรือมองหาชื่อ “บริษัท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ จำกัด (มหาชน)” หรือ Bumrungrad Hospital Public Company คุณก็หาตัวย่อ BH แทน

“It will fluctuate.” “ตลาดหุ้นจะผันผวน” เป็นคำตอบที่มีชื่อเสียงของ J. P. Morgan ตอบตอนมีคนไปถามว่าเค้าว่าตลาดหุ้นวันพรุ่งนี้จะเป็นอย่างไร

คนสนใจเรื่องการลงทุนในหุ้นกันเยอะครับ  และผมจะเจอเยอะคนที่เล่าให้ผมฟังว่า  กำลังเริ่มสนใจ  ยังไม่แน่ใจว่าจะลงทุนดีมั้ย  อยู่ในช่วงเริ่มหาข้อมูลจำนวนเยอะมาก  ซึ่งก็เป็นเรื่องที่ดีแล้ว  ผมว่าการที่คนเราเรียนรู้อะไรใหม่ๆเป็นเรื่องที่ดี  แต่ฟังก็เป็นห่วงหลายท่านผมเลยอยากเขียนบอกชัดๆเลยว่า  ยังไงคุณก็ต้องมีพลาด   หุ้นที่คุณซื้อต่อให้ซื้อถูกยังไงก็ต้องมีช่วงราคาตก  เทพแค่ไหน  ใช้วิธีลงทุนสายไหน  ต่อให้เป็นมือหนึ่งของโลกก็มีขาดทุน  ดังนั้นก่อนคิดลงทุนในหุ้นนึกเรื่องเหล่านี้ดีๆก่อน

เราจะรู้ตัวได้อย่างไรว่าที่ทำอยู่นี่กำลังเล่นพนันหรือลงทุน  บางทีมันก็แยกแยะยากอยู่เหมือนกันครับ  ทั้งสองอย่างคล้ายกันมาก  เป็นเกมที่มีความเสี่ยง  ทั้งสองอย่างเราต้องเอาเงินไปเสี่ยงโดยหวังว่าจะมีกำไร  และก็อาจจะได้กำไร  หรืออาจจะเสียเงินทั้งคู่

สิ่งที่ต่างกันอย่างเดียวของการลงทุนกับการพนัน  คือค่าเฉลี่ยความน่าจะเป็นที่จะกำไรครับ  ถ้าความน่าจะเป็นเฉลี่ยที่จะกำไรเราสูงกว่าจะขาดทุน  มันก็จะกลายเป็นการลงทุนไป  แต่ถ้าความน่าจะเป็นที่จะกำไรเราเฉลี่ยเท่าทุนหรือติดลบ  อันนี้ก็เป็นการเล่นพนันไป

วันนี้เปลี่ยนบรรยากาศขอคุยเรื่องยากซักเรื่องนึง  ผมได้รับการสอนในวิชาไฟแนนซ์สมัยเรียนมหาวิทยาลัยว่ามันเป็นตัวเลขที่ใช้ประเมินมูลค่ากิจการ  ในสมัยนั้นก็ไม่ได้นึกอะไรจำไว้สอบเฉยๆ  แต่ช่วงหลังมานึกดู  สำหรับนักลงทุนอย่างพวกเราแล้ว  ผมว่าการใช้ EBITDA ในการประเมินมูลค่ากิจการ  เป็นวิธีที่ใช้ไม่ได้เลย

ความผิดพลาดในการลงทุนส่วนใหญ่  มันมักจะมาจากเรื่องของอารมณ์มากกว่าเหตุผล    และวันนี้ผมพูดถึง 6 ข้อหลักๆที่พวกเรามักจะพลาดกันครับ  ซึ่งแน่นอนตัวผมเองก็เคยมีพลาดบางข้อมาเหมือนกัน

1. ตื่นเต้นกระโดดเข้าไปซื้อช่วงหุ้นขาขึ้น แล้วต้องตัดขาดทุนเมื่อหุ้นกลับเป็นขาลง

ส่วนใหญ่ก็รู้ตัวกันนะว่าหุ้นที่ขึ้นมาเยอะๆมันไม่มีทางขึ้นไปได้ตลอดไป  แต่หลายคนก็บอกว่ามันน่าตื่นเต้น  อดไม่ได้น่าซื้อเสียเหลือเกิน  ก็เลยเผลอซื้อมาแพง

2. ตั้งเป้าการลงทุนระยะยาว แต่ขายหุ้นทำกำไรระยะสั้น

มักจะเกิดเวลาเราซื้อหุ้นที่ดีมาได้ในราคาถูก  ตอนแรกส่วนใหญ่จะตั้งใจถือยาวหน่อยให้กำไรเติบโตตามกิจการไป  แต่พอเห็นกำไรขึ้นมา 20% ละ  บางครั้งเราขายไปโดยมักจะอ้างว่าวันข้างหน้าจะกำไรหรือเปล่าไม่รู้  ขายทำกำไรไว้ก่อนดีกว่า  ปรากฎสุดท้ายพลาดกำไร 1-2 เท่าตัวแค่เพราะคุมสติไม่อยู่

อยากจะฝากถึงคนที่ใช้วิธีลงทุนแบบเดียวกับเราอยู่โดยเฉพาะกับลูกศิษย์ที่เรียนกับผมไป  ผมเชื่อว่าพวกเรารู้หลักการจะทำกำไรในตลาดแล้วแหละ  และที่สำคัญรู้วิธีการเป็นอย่างดีแล้วด้วย  แต่ด้วยว่าวิธีคิดยังไม่แข็งแรงบางทีอาจจะเผลอหลงทางไปได้  ผมเลยอยากจะฝากว่าถ้าเราพบว่าตัวเรามีอาการดังต่อไปนี้  ถึงเวลาต้องทบทวนตัวเองแล้ว

1. คิดและทำเหมือนๆกัน

แน่นอนการมีเพื่อนคิดเหมือนกันเห็นด้วยกับเราตลอดเป็นเรื่องสบายใจ   แต่ไม่ใช่ในโลกของการลงทุน  อย่าลืมว่าคนส่วนใหญ่ในตลาดหุ้นมักจะแห่ซื้อเวลาหุ้นแพง  แห่ขายเวลาหุ้นถูก  โอกาสที่ดีคือโอกาสที่ไม่มีคนอื่นมองเห็น  ถ้าทุกคนเห็นเหมือนกันหมดอย่างนั้นก็ไม่ใช่โอกาสแล้ว

2. เป็นห่วงเหลือเกินเวลาซื้อหุ้นมาแล้วราคาตก

อย่าลืมนึกถึงเหตุผลที่เราซื้อหุ้นนี้มาตั้งแต่ต้น  มันเป็นกิจการที่ดีใช่มั้ย  และเราซื้อมันมาที่ราคาถูกแล้วใช่มั้ย  ถ้าใช่  และข้อเท็จจริงยังเป็นเหมือนเดิม  อย่าแตกตื่นตกใจ  ราคาหุ้นในระยะสั้นอาจจะขึ้นอยู่กับทัศนคติของคนก็จริง  แต่สุดท้ายในระยะยาวราคาหุ้นก็ขึ้นอยู่กับคุณภาพของกิจการ  เรามองข้ามช็อตน่ะถูกต้องแล้ว