As of October 21, 2017 ราคาหุ้นอยู่ $59.35
Davita เป็นหนึ่งในบริษัทที่มีอำนาจมาก เพราะนำเสนอบริการที่ลูกค้าต้องใช้ ไม่ใช้แล้วตาย ที่ดีกว่านั้นคือช่วงที่ผ่านมาราคาตกด้วย เลยเป็นเหตุให้ช่วงนี้ผมสนใจหุ้นนี้มากเป็นพิเศษ
Davita
ลักษณะธุรกิจ
ทำธุรกิจที่เกี่ยวกับผู้ป่วยไตวาย เป็นหนึ่งในเจ้าใหญ่ที่สุดในอเมริกา
ธุรกิจหลักคือให้บริการฟอกเลือด เพราะผู้ป่วยไตวายไตไม่สามารถฟอกเลือดเองได้ หรือเรียกว่าฟอกไตน่ะแหละ รายได้ส่วนใหญ่ของธุรกิจนี้เกินครึ่งมาจากโครงการระบบประกันสุขภาพของรัฐบาลหลัก (Medicare) และบางส่วนมาจากประกันสุขภาพภาคเอกชน โดยเมื่อสิ้นปี 2016 มีศูนย์ให้บริการฟอกไตที่อยู่ในเครือ 2,350 แห่งทั่วประเทศอเมริกา มีทั้งศูนย์ให้บริการตั้งอยู่โดดๆ หรือให้บริการร่วมกับโรงพยาบาล หรือแบบไปให้บริการที่บ้าน
มีธุรกิจรองที่เป็นพวกโรงพยาบาลชุมชนหรือคลีนิคด้วย แต่ยังไม่ได้เป็นสาระสำคัญอะไรเท่าไหร่
แล้วที่ผ่านมาเป็นไง
10 ปีที่ผ่านมา Davita ทำได้ดีมากทีเดียว ทำได้ดีมานานแล้วด้วย สาเหตุหลักๆเลยคือเพราะผู้ป่วยที่เป็นโรคไตวายมีมากขึ้น และเมื่อเป็นแล้วผู้ป่วยต้องฟอกไตหรือไม่ก็ยอมเสียชีวิต
ไตวายโดยปกติมาจากเบาหวาน, ความดันสูง, มีถุงน้ำในไต หรือการอุดตันของทางเดินปัสสาวะเป็นเวลานาน จะเห็นว่าเป็นโรคคนแก่ทั้งนั้น ในอเมริกาก็พอดีเลยเป็นประเทศร่ำรวยที่คนอายุยืน, มีคนเป็นเบาหวานความดันเยอะ และมีสัดส่วนคนแก่เยอะขึ้น โดยรวมแล้วสถิติจาก United States Renal Data System บอกว่าตั้งแต่ปี 2000 – 2014 มีผู้ป่วยที่ต้องฟอกไตเพิ่มขึ้นปีละ 3.8% โดยเฉลี่ย
สำหรับผู้ป่วยที่เป็นไตวาย อาการลักษณะแบบนี้พอเป็นแล้วไม่สามารถรักษาให้หายได้ ผู้ป่วยไม่สามารถขจัดของเสียออกจากเลือดได้ด้วยตัวเอง การรักษามีสองทางเลือก หนึ่งคือต้องได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไตไปเลย แปลว่าต้องมีผู้บริจาคอวัยวะให้ หรือสองคือต้องได้รับการฟอกไตอยู่เป็นระยะๆไปตลอดชีวิต
Davita ทำศูนย์ฟอกไตมีเครือข่ายสาขาเยอะอันดับต้นๆของประเทศ ในชุมชนเล็กบางแห่งอาจเป็นเจ้าเดียวในพื้นที่ ก็เลยมีอำนาจมากทีเดียว
ข้อเสียอย่างเดียวของบริษัทนี้คือตรงที่ลูกค้าส่วนใหญ่อยู่ภายใต้ระบบประกันสุขภาพ Medicare ถึงแม้ว่า Medicare จะจ่ายค่าบริการให้กับผู้ป่วยทำให้บริษัทไม่มีปัญหาเรื่องเก็บเงินไม่ได้ รายได้ค่อนข้างนิ่ง แต่โครงการ Medicare ของรัฐบาลเค้าจ่ายน้อยกว่าเอกชน และรัฐบาลควบคุมราคาที่จะจ่ายให้ บางครั้งก็ปรับขึ้นช้ากว่าต้นทุนของบริษัทที่เพิ่มขึ้น ทำให้อัตราส่วนกำไรสุทธิของบริษัทอาจจะถูกบีบน้อยลงในอนาคต
ทำไมตอนนี้ถึงน่าสนใจ
ช่วงที่ผ่านมาราคาตกลงมาจากแถว $70 เหลือไม่ถึง $60 เพราะโดนกระทรวงยุติธรรมสั่งสอบสวน เรื่องเงินบริจาคให้กับมูลนิธิ American Kidney Fund ซึ่งเป็นมูลนิธิที่ให้ความช่วยเหลือทางการเงินกับผู้ป่วยที่มีความจำเป็นต้องฟอกไต
เรื่องที่ฟ้องคือกระทรวงยุติธรรมสงสัยว่า การบริจาคเงินจะทำให้มูลนิธิจะลำเอียงให้ความช่วยเหลือกับผู้ป่วยที่เป็นลูกค้าของ Davita มากกว่าผู้ป่วยของศูนย์ฟอกไตอื่น
นักวิเคราะห์ของ J.P. Morgan เดาว่า 60-80% ของกำไรของ Davita มาจากความสัมพันธ์ทางธุรกิจกับ American Kidney Fund
ส่วนตัวผมสนใจบริษัทนี้เพราะยังไงผู้ป่วยไม่มีทางเลือก เรื่องการฟ้องร้องอะไรพวกนี้อาจจะสร้างปัญหากับ Davita ได้ในระยะสั้น แต่ในระยะยาวแล้วตราบใดที่ยังไม่มีเทคโนโลยีรักษาไตใหม่ขึ้นมาทดแทน ยังไงก็ยังต้องมีศูนย์ฟอกไต และรัฐบาลไม่สามารถบีบราคากับ Davita ได้จนบริษัทขาดทุนแน่นอน เพราะถ้า Davita ออกจากระบบประกันสุขภาพ ไม่รับลูกค้าโครงการ Medicare ประชาชนจำนวนมากจะเดือดร้อนแน่นอน